Kobiety w ciąży i takie, które starają się o dziecko powinny całkowicie unikać spożywania alkoholu aż do porodu. Pomimo różnych mitów, nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w czasie ciąży.
Picie jakiegokolwiek alkoholu w czasie ciąży może spowodować przedwczesny poród, poronienie, poród martwego dziecka oraz szereg upośledzeń rozwojowych, fizycznych, umysłowych i emocjonalnych oraz zaburzeń w życiu płodowym niemowlęcia, zbiorczo określanych jako Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD).
Jeśli kobieta podejrzewa, że może być w ciąży, powinna powstrzymać się od picia alkoholu.
Skutki picia alkoholu w trakcie ciąży wyjaśniamy poniżej.
Czy jakikolwiek alkohol jest bezpieczny podczas ciąży?
Żaden alkohol nie jest bezpieczny, w żadnym trymestrze ciąży, niezależnie od tego, czy jest to wino, piwo czy napoje spirytusowe. Jeśli kobieta w ciąży spożywa napój z alkoholem, przechodzi on do płodu, tak jak inne płyny lub pokarmy, które spożywa. Niektórzy błędnie uważają, że można pić pod koniec ciąży, kiedy nienarodzone dziecko jest prawie całkowicie uformowane; jednak ekspozycja na alkohol ma niekorzystny wpływ na rozwój mózgu w czasie ciąży.
W trakcie ciąży zalecana jest całkowita abstynencja.
Czy alkohol przechodzi na dziecko?
Alkohol bez przeszkód przedostaje się do organizmu płodu. Cząsteczki alkoholu docierają bezpośrednio do dziecka przez wszystkie trzy trymestry ciąży, zaburzając jego prawidłowy rozwój. Po spożyciu alkoholu przez ciężarną kobietę poziom alkoholu we krwi płodu osiąga poziom matki już po około 2 godzinach.
Alkohol w dowolnej ilości pozostaje w organizmie płodu dłużej niż w organizmie matki, ponieważ metabolizm alkoholu u płodu jest wolniejszy. Tak więc, jeśli kobieta w ciąży pije często lub w dużych ilościach, płód jest narażony na działanie alkoholu przez dłuższy czas.
Czy alkohol może powodować wady wrodzone?
Główną przyczyną wad wrodzonych jest spożywanie alkoholu podczas ciąży.
Wady wrodzone to zmiany strukturalne w ciele obecne przy urodzeniu. Alkohol może działać teratogennie, co odnosi się do każdego czynnika powodującego nieprawidłowości płodu w czasie ciąży. Spożywanie alkoholu przez matkę na dowolnym etapie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wad wrodzonych i problemów rozwojowych, zwanych wspólnie Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD).
Wpływ alkoholu na rozwój fizyczny i strukturalny może objawiać się kilkoma wadami wrodzonymi, w tym:
- Nieprawidłowe cechy twarzy, które mogą obejmować między innymi szeroko rozstawione oczy, gładką krawędź między nosem, a górną wargą (znaną jako rynienka podnosowa), płaski grzbiet nosa, cienką górną wargę i zadarty nos.
- Mały obwód głowy.
- Wzrost i waga poniżej średniej.
- Problemy ze wzrokiem lub słuchem.
- Problemy z kośćmi, sercem i nerkami.
Czy alkohol może spowodować poronienie?
Badania sugerują, że spożywanie alkoholu w czasie ciąży stopniowo zwiększa ryzyko poronienia. Na przykład, u kobiet w ciąży, które spożywały 5 lub mniej drinków tygodniowo, stwierdzono, że każdy dodatkowy drink tygodniowo zwiększał ryzyko poronienia o 6%.
Czy osoba uzależniona może urodzić zdrowe dziecko?
Chociaż możliwe jest, aby kobieta z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu miała zdrowe dziecko, spożywanie alkoholu przez kobietę w czasie ciąży prawie zawsze negatywnie wpływa na rozwijający się płód. Nawet niewielkie spożycie alkoholu na dowolnym etapie ciąży może spowodować u dziecka rozwój zespołu FASD, który może spowodować szereg poważnych wad wrodzonych i przyczynić się do upośledzenia funkcji poznawczych lub innych zaburzeń rozwojowych. Skutki spożywania alkoholu mogą być silniejsze u matek, które są starsze, w złym stanie zdrowia, palą lub używają innych substancji.
Tak jak każda ciąża jest inna, tak samo każde rozwijające się dziecko jest inne. Tak więc taka sama ekspozycja na alkohol przed urodzeniem może mieć większy wpływ na jedno dziecko, niż na drugie — nawet na dzieci urodzone przez tę samą matkę. Ponadto, niektóre objawy FASD, takie jak problemy intelektualne lub behawioralne, mogą nie być widoczne aż do wczesnego dzieciństwa. Stopień, w jakim alkohol wpływa na rozwijający się płód, może zależeć od kilku czynników, do których należą:
- Jak często i ile matka pije;
- Metabolizm matki;
- Geny i podatność genetyczna;
- Rozwój mózgu płodu, gdy matka piła.
Oznaki, że kobieta w ciąży pije
Większość kobiet ogranicza lub zaprzestaje spożywania alkoholu, gdy tylko dowie się, że jest w ciąży. Dane wskazują, że większość kobiet, które dowiadują się o ciąży całkowicie przestaje sięgać po alkohol, podając jako główny powód dobre samopoczucie dziecka. Istnieją jednak matki, które mimo ciąży sięgają po duże ilości alkoholu. Mogą one wtedy wykonywać czynności, takie jak:
- Izolowanie się od innych i unikanie interakcji z rodziną i przyjaciółmi;
- Ukrywanie lub zaprzeczanie ciąży;
- Pomijanie wizyt lekarskich.
Jak rozmawiać z kobietą, która pije w ciąży
Wiele kobiet, które pije w czasie ciąży, uważa, że spożywana przez nie ilość jest bezpieczna. Mogą mieszkać lub obcować z innymi osobami, które spożywają podobne ilości alkoholu i uważają to za „normalne”. Mogą nie być świadome, że spożywanie jakiejkolwiek ilości dowolnego rodzaju alkoholu zagraża płodowi.
Jeśli Twoja przyjaciółka, siostra, żona czy po prostu bliska Ci kobieta jest w ciąży lub stara się o dziecko i martwisz się jej piciem, powiedz jej o swoich zmartwieniach.
Pamiętaj, aby unikać osądów i etykiet typu „alkoholik” i okazywać współczucie w swoim przekazie. Podaj zdobyte informacje — być może materiały z tego artykułu — i zachęć ją do rozmowy z lekarzem. Ciąża często silnie motywuje kobietę do zmiany nawyków związanych z piciem, a badania sugerują, że nawet krótka interwencje poradnictwa behawioralnego u kobiet pijących ryzykownie mogą zmniejszyć ryzyko zajścia w ciążę w wyniku kontaktu z alkoholem.
Jeśli potrzebne jest dodatkowe wsparcie, zachęć ukochaną osobę do przyłączenia się do grupy wzajemnej pomocy (takiej jak Anonimowi Alkoholicy) lub poszukaj programu leczenia.
Uzależnienie od alkoholu u kobiet w ciąży występuje stosunkowo rzadko. Jeśli porada medyczna i krótkie interwencje behawioralne nie są skuteczne w kontrolowaniu spożywania alkoholu, ważne jest, aby otrzymała specjalistyczne poradnictwo i dodatkowe wsparcie medyczne w wychodzeniu z nałogu. Jeśli nadzór lekarski zostanie uznany za konieczny, leczenie może wymagać odwykowego leczenia alkoholowego w szpitalu, gdzie może ono być prowadzone przez lekarzy i pielęgniarki, które mogą monitorować stan zdrowia zarówno matki, jak i dziecka.
Pamiętaj! Uzależnienie od alkoholu to choroba, która, jeśli jest nieleczona, może doprowadzić nawet do śmierci. Jeżeli bliska Ci osoba jest uzależniona, a mimo to planuje ciążę, postaraj się jej pomóc i naprowadzić ją na dobrą drogę ku leczeniu. Jedną ze skutecznych metod jest tzw. wszywka alkoholowa. To podskórny implant stosowany jako środek wspomagający w leczeniu alkoholizmu. Lekarze nadzorują stosowanie wkładek alkoholowych, które są podawane wyłącznie na receptę. Długotrwałe wydzielanie substancji, która zaburza metabolizm alkoholu, powoduje nieprzyjemne skutki po spożyciu napojów alkoholowych.